Vliegbasis Gilze-Rijen en elf andere defensieterreinen in Nederland zijn ernstig verontreinigd met PFAS, zo blijkt uit onderzoek van Pointer (KRO-NCRV).
Bij bodemmetingen op het terrein van de Luchtmachtbasis in Gilze en Rijen overschreden bijna alle monsters de norm voor ernstige bodemverontreiniging.
Op één locatie waren de PFAS-waarden zelfs 56 keer hoger dan de norm, wat de vervuiling op Gilze-Rijen ernstiger maakt dan die op de industrieterreinen van Chemours in Dordrecht en 3M in België .
PFOS, een specifieke stof binnen de PFAS-groep, is de belangrijkste boosdoener op de vliegbasis.
Deze stoffen, die nauwelijks afbreekbaar zijn en schadelijk voor het milieu en de gezondheid, zijn onder meer gebruikt in blusschuim dat jarenlang op de basis is toegepast.
PFAS kunnen het afweersysteem aantasten en sommige types zijn bij langdurige blootstelling kankerverwekkend .
Naast Gilze-Rijen zijn ook de defensieterreinen in Eindhoven, Volkel en Woensdrecht in Noord-Brabant zwaar verontreinigd.
De metingen voor deze vervuilingen dateren uit 2019 en 2020, maar Defensie heeft de hoge waarden pas in 2022 gemeld aan de toezichthouder, de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT).
Defensie heeft aangekondigd dat ze op termijn alle vervuilde terreinen willen saneren, wat naar verwachting tientallen miljoenen euro’s zal kosten .
Deze ernstige vervuiling heeft niet alleen implicaties voor de directe omgeving van de basis, maar roept ook bredere vragen op over de milieueffecten van militaire activiteiten.
De gemeenschap in Gilze-Rijen en omliggende gebieden zoals Alphen-Chaam wordt al jarenlang geconfronteerd met geluidsoverlast door de vliegactiviteiten, en nu komt daar ook de zorg over bodemverontreiniging bij .
Hoewel de vliegbasis een essentiële rol speelt in de nationale en internationale defensie, onderstreept deze vervuiling de noodzaak voor transparantie en milieuverantwoordelijkheid.
Defensie staat voor de uitdaging om zowel de operationele noodzaak van de basis te waarborgen als de leefbaarheid voor de omwonenden te verbeteren .
